Upna thuguilet 28

By: Admin
Published: July 27, 2018      Updated: December 30, 2019

 

I. PASIAN’ KAMMAL

  

Lai Siangtho Kammalte (thukhun lui leh Thukhun thak) pen, Pasian’ kammalte akigelh hia, Kha Siangtho humuapna bangbang misiangthote’ tungtawn in akigelh Pasian’ kammal ahi hi. Hih Thubu sungah Pasian in gupkhiatna ngahna dingin akisam theihna mi’ tungah na pia hi. Lai Siangtho Kammalte pen akhialtheilo Amaa deihna apulakna ahi hi. Tua Pasian’ Kammalte pen mi khempeuh neih ding gamtat, kampau, luhek, sep leh bawl, phutkhak sittelna leh khangtangthu sunga, Pasian’ nasepnate amuanhuai mahmah ahih zia ciaptehna ahi hi. (II Pet. 1:20,21; II Tim. 3:16,17; Ps. 119:105; Prov. 30:5,6; Isa. 8:20; John 17:17; IThess. 2:13; Heb. 4:12).

 

  

II. THUMGAWM PASIAN

 

  Pa, Ta leh Kha Siangtho milip thum akip tawntungin, akigawmkhawm Pasian khat bek aom hi. Pasian pen asitheilo, vangliatna khempeuh anei, na khempeuh athei, na khempeuh tungah uk-in aom hi. Amah pen mihingte’ lungsim in atheih tel zawhlohtawp mongneilo hinapi in, Amah leh Amah hong kilaakna tungtawn bek in i theithei hi. A bawlsate khempeuh in atawntungin Amah bek biaktaak paitaak-a, Amaa Na bek sep sak dingin kilawm hi. (Deut. 6:4; Matt. 28:19; II Cor. 13:14; Eph. 4:4-6; I Pet. 1:2; I Tim. 1:17; Rev. 14:7).

 

   

III. PA PASIAN

  

Tawntung Pa Pasian pen piansak na khempeuh Apiangsakpa, Avak, Akemcingpa leh Aukpa ahi hi. Amah pen thumaan thutangin, Siangtho-a, hehpihna nei-in, cingh-a, Lungduai mahmah in itna leh cingtakna tawh kidim hi. Tapa leh Kha Siangtho tung pan-a hong kilanghkhia septheihnate,hihtheihnate leh vangliatnate zong Pa Pasian’ hong kilaakkhiatna vive mah ahi hi. (Gen. 1:1; Rev. 4:11; I Cor. 15:28; John 3:16; I John 4:8; I Tim. 1:17; Ex. 34:6,7; John 14:9).

 

 

IV. TAPA PASIAN

 

Tawntung Tapa Pasian pen Zeisu Khazih (Jesus Khazih) min nei in mihing bangin hong piang hi. Amaa tungtawnin na khempeuh kipiangsak-a, Pasian’ zia leh tong hong kilangh in, mihingte tatkhiat nading kipicing sak leh leitung buppi’ thu kikhen hi. A tawntungin Pasian taktak mah hi napi-in mihing taktak Zeisu ahi Khazih in hong piang hi. Amah pen Kha Siangtho’ gai sak hia, nungak siangtho Mary sung panin hong piang khia hi. Amah in mihing khat mah bangin nungta in ze-etna thuak ahih hangin, pau banna omlo etteh takcing takin Pasian dikna leh itna Na lakkhia hi. Amaa nalamdangte hangin Pasian’ Vangliatna kilangh sak-a, Amah pen Pasian’ ciamsa Messiah ahihlam nakip (khuangkhoh) sak hi. Amah in i mawhnate tang ding leh eite tang dingin, kipumpiakna tawh singlamteh tung hong si-a, sihna pan thokik-in, Van biakbuuk sungah eite ading Siampilian sem dingin na kahto hi. A mite anunung pen Gupkhiatna ding leh na khempeuh puahphatna dingin Vangliatna tawh hong paikik ding hi. (John 1:1-3,14; Col. 1:15-19; John 10:30; John 14:9; Rom. 6:23; II Cor. 5:17-19; John 5:22; Luke 1:35; Phil. 2:5-11; Heb. 2:9-18; I Cor. 15:3,4; Heb. 8:1,2; John 14:1-3).

  

V. KHA SIANGTHO PASIAN

  

Kha Siangtho Pasian pen piansakna ah ahi zongin, Zeisu mihing banga hong pianna ah ahi zongin, Tatkhiatna ah ahi zongin, Pa leh Tapa tawh a na mapang khawm ahi hi. Amah in Lai Siangtho a gelhte humuap hi. Amah in Khrish’ nuntaakna vangliatna tawh na kidim sak hi. Amah in mihingte kai-in kiphawk thei saka, alung himawhte thak suak sak in, Pasian’ Lim leh mel asun dingin khel hi. A tate tawh a om khawm tawntung dingin Pa leh Tapa in sawl hi. Amah in Khalam piak khongte (Kha Siangtho silpiak) pawlpi tungah piain, Khrist a ding teci a pang dingin thu pia a, Lai Siangtho Kammalte tawh kihualin thumaan, thutak sungah pawlpi makaih hi. (Gen. 1:1, 2; Luke 1:35; 4:18; Acts 10:38; II Pet. 1:21; II Cor. 3:18; Eph. 4:11, 12; Acts 1:8; John 14:16-18, 26; 15:26, 27; 16:7-13).

 

  

VI. PIANSAKNA

  

Pasian in na khempeuh apiangsak Pa hi-a, piansakna tawh kisai asep abawl ziate man takin Lai Siangtho sungah pulak hi. Niguk sungin Topa in van leh lei leh leitung aa nuntaakna anei khempeuh nabawl a, kal masa pen ii ni sagih ni-in na tawl nga hi. Tua bangin azawhsa apiansak nasepna phawk den na dingin Sabbath Na phut hi. Piansak

nasep a khupna (azawhna) in a masa pen pasal leh numei Pasian mel sun in nabawl a, leitung bup ukna na pia a, don in kep ding tavuan pia hi. Leitung bawlna a kizawh khit ciangin Leitung “hoih mahmah” in Pasian’ vangliatna taang ko ko hi. (Gen. 1:2; Exod. 20:8-11; Ps. 19:1-6; 33:6, 9; 104; Heb. 11:3).

 

VII. MIHING PIANZIA (PIANPHUNG)

  

Pasal leh numei te pen utbang aa ngaihsut theihna leh sep theihna ding suah takna leh vangliatna anei thei mimal hih na tawh Pasian’ lim leh mel sun in kipiang sak hi. A suakta mihing in, piansak ahih tei hangin mimal khat sim pen a kikhenkhia theilo pumpi lungsim leh ngaihsutna a kigawmkhawm khat hi-a, nuntaakna, naksuk naktoh leh na khempeuh adingin Pasian tung ah kinga uh hi. A masa pen ih nu ih pa te in Pasian’ thu a na man loh uh ciangin Amaa tunga a kingakna uh thu donlo in Pasian ukna nuai a angah pahtawina pan na zakia uh hi. Aneih uh Pasian’ lim leh mel pen na kisia-in sihna khut nuai mi na suak uh hi. A mau’ suan leh khak te in hih apuksa pianphung leh agu agau te dawl (luah) suk suk uh hi. A maute pen siatna, tha nemna leh zom paihna te tawh suak khia uh hi. Ahi zongin Pasian in Khrist tung tawnin a kisikkik thei mite sungah amau piangsakpa lim leh mel guan kik hi. Pasian’ min than nading a ana kipiangsak ahih mah bangin Amah a it ding leh khat leh khat ki-it ding, kim leh pam akemcing dingin amaute kideih hi. (Gen. 1:26-28; 2:7; Ps. 8:4-8; Acts 17:24-28; Gen. 3; Ps. 51:5; Rom. 5:12-17; II Cor. 5:19, 20; Ps. 51:10; I John 4:7, 8, 11, 20; Gen. 2:15).

 

 

  

VIII. KIDONA LIANPI

  

Pasian zia leh tong Amaa thukham leh mun ci teng (universe) A ukna tungtang Khrist leh Satan kikal buaina lianpi sungah leimibup tu in kihel hi. A kipiangsak nuntaakna nei khat deih tel theih suah tak na ana kipiak ciangin amah mah kiliat sakna hangin Pasian lang pangpi ahi Satan na suaka, lehdo-na ah vantungmi hon khat na makaih hi. Adam leh Eve mawhna sungah ana tunpih ciangin hih leitung ah lehdona lung sim na thun hi. Hih leimi mawhna in mihing sunga Pasian’ lum leh mel suk siatna, a kipiangsak leitung nawng kai sakna leh leitungbup tuiciin tun lai aa a tawp khak suksiat cipna a piangsak hi. Hih leitung pen vantung leitung kidona (universal conflict) galphual nasuak in, piansak buppi in en cik a, a tawp khakna-ah itna Pasian in thuman gualzawhna phut ding hi. Hih buaina sungah A mite hot khiatna lampi ah ahuh, a makaih, a dal leh a don ding in Khazih in Kha Siangtho leh a citak vantung mite sawl hi. (Rev. 12:4-9; Isa. 14:12-14; Eze. 28:12-18; Gen. 3; Rom. 1:19-32; 5:12-21; 8:19-22; Gen. 6:8; II Pet. 3:6; I Cor. 4:9; Heb. 1:14).

 

 

X.       ZEISU NUNTAAKNA, SIHNA LEH THAWHKIKNA

 

Pasian’ deihna bangin Khazih ii cingtak, thu mang nuntaakna, A gentheihna, A sihna leh A thawhkikna tawh Pasian in mihing te’ mawhna a sian suah nading lampi om sunh na gel sak a, upna tawh hih siansuah na a sang mi khempeuh in tawntung a bawlpa’ nuntaakna a ngah theih na ding leh piansakna buppi in mong nei lo leh a siangtho itna a theih tel zawk na ding ahi hi. Hih a cingtak siansuahna in ih mawhna kih huai takpi cih kip sak a, ahi zongin eite a’ding mawh maina zong hong pia ahih manin Pasian’ thu kham thu maanna leh Amaa zia leh tongin heh pihna a hihna a hong pholaak hi. Khazih sihna pen tang a sihna leh tang a thuakna ahih banah Pasian tawh kilem kik sak in nuntaakna ki khel sak hi. Khazih thawh kikna in siatna khempeuh tungah Pasian gual zawhna taangko in, tua sihna hang a sian suahna a um khempeuh in mawhna leh sihna tungah a tawpkhak gualzawhna angah na ding uh tel cian uh hi. Hih thawh kikna in vantung leh leitung a khuk nei khempeuh in ih biak ding uh Jesus Khazih ii Topa hih na pulaak hi. (John 3:16; Isa. 53; I Pet. 2:21, 22; I Cor. 15:3,4, 20-22; II Cor. 5:14, 15, 19-21; Rom. 1:4; 3:25; 4:25; 8:3, 4; I John 2:2; 4:10; Col. 2:15; Phil. 2:6-11).

 

X. GUPKHIATNA’ THU LUANZIA

  

 

Khazih hangin eite in Pasian’ dikna ngah theihna dingin mong nei lo itna leh hehpihna tawh Pasian in mawhna a neilo Khazih pen eite hangin mawhnei na hisak hi. Kha Siangtho makaihna hangin eite in ih kisapna te ih phawk thei a, ih mawhnate saangin ih palsatnate ih kisik a, Jesus pen Topa leh Khazih tang’ mi leh etteh ding hi ci-in Jesus sungah upna ih nei hi. Hot khiatna asang hih upna pen Kammal (Thu) tung tawnin hong pai a, tua in piak khong Pasian hehpihna ahi hi. Khazih tung tawnin eite hong ki diktang sakin Pasian’ tapate leh tanute hong suak sak a, mawhna zawhthawhna panin hong gum khia hi. Kha Siangtho tung tawnin eite ih suak thak a, hong kisiangsak hi. Kha Siangtho in ih lungsim ngaihsut nate khelin ih lung tangte sung ah Pasian itna thukham gelh ahih mana a siangtho nuntaakna tawh a nungta dingin eite vang hong kipia hi. Amaa sungah ih ten manin Pasian pianphung (zia leh tong) neite ih suak a, tu leh thukhen na hun ah hot khiatna ngah ing cih kitel cianna ih nei hi (II Cor. 5:17-21; John 3:16; Gal. 1:4; 4:4-7; Titus 3:3-7; John 16:8; Gal. 3:13, 14; I Pet. 2:21, 22; Rom. 10:17; Luke 17:5; Mark 9:23, 24; Eph. 2:5-10; Rom. 3:21-26; Col. 1:13, 14; Rom. 8:14-17; Gal. 3:26; John 3:3-8; I Pet. 1:23; Rom. 12:2; Heb. 8:7-12; Eze. 36:25-27; II Pet. 1:3; Rom. 8:1-4; 5:6-10).

 

 

  

XI. KHAZIH SUNGAH KHANTOHNA

 

  Zeisu in singlamteh tungah A sihna tawh gilopa thahatnate’ tungah gualzo hi. Leitung A nasep sungin dawigilote’ khate a nuaisiahpa in, tua dawigilote kha vangliatnate suksiat

sak aa, Amaute man thanna nunung piang sak hi. Zeisu’ gualzawhna in eite agilo athahat vangliatna tungah gualzawhna hong pia hi. Zeisu’ hong itna theihtelna ah Amah tawh lungnopna, kilemna, leh khamuanna sungah ih kalsuan laitak-in tua agilo thahatna in eite hong thu zawh ding in hong zongzong lai hi. Tu-in eite sungah Kha Siangtho hong teeng aa, eite hong thahat sak hi. Eite’ Honpa leh Topa Zeisu tungah tatsat lo-in i kipia aa, abeisa hun-in manneilo a i nuntaaknate, bangmah theihlohnate, leh agilo vangliatnate kihtakna khuamial sungah eite i nungta nawn kei hi. Zeisu tawh kibatna ah khantohna ding, nisim thungetna tawh Zeisu tawh i kipawlna ding, Amah phatna la i sak nading, Amah bia aa i kikhopna ding leh pawlpi nasepna ah i kihelna dingin Zeisu’ sunga suahtakna sungah eite hong kisam hi. I kim i pam a omte tungah itna tawh nasem ding leh Zeisu’ hotkhiatna thu teci pang ding in ei leh ei i kipiak mah bangin Kha Siangtho tungtawn in eite tawh tatsat lo-a hong om pihna in kha sunga i thuahkhak thute sungah i sep i bawl khempeuh hong thak suak sak-in hong kilamdang sak hi. (Ps 1:1, 2; 23:4; 77:11, 12; Col 1:13, 14; 2:6, 14, 15; Luke 10:17-20; Eph 5:19, 20; 6:12-18; 1 Thess 5:23; 2 Peter 2:9; 3:18; 2 Cor. 3:17, 18; Phil 3:7-14; 1 Thess 5:16-18; Matt 20:25-28; John 20:21; Gal 5:22-25; Rom 8:38, 39; 1 John 4:4; Heb 10:25.)

  

 

XII. PAWLPI

  

Jesus Khazih in Topa leh Gumpahi ci-in a sang thu-um te kithuah khawm na pen pawlpi hi. Lai Siangtho hun te a Pasian mite tawh a kizomin leitung pan sap khiat te ih hi a, eite in biak piakna kikhawlh khawmna, Thu sung a bangin kihilhna, nek khawm bawlna (Topa nitak an nekkhawmna), leimi khempeuh a’ ding sep khiatna leh leitung bup lungdam thu (gospel) tangkona ah ih kizom khawm hi. Pawlpi in Amaa septheih vang liatna pen mihing bang a hong suak Thu ahi Chirst kiangpan leh a kigelh kammal ahi Lai Siangtho kammal te panin angah hi. Pawlpi pen Pasian innkuan hi-a, tate bang a, a hong san tawm hi-in, pawlpi mite pen kam ciam thak dung zui-in nungta uh hi. Pawlpi pen Khazih pumpi hi a, Khazih mahmah lung tang a a omna upna anei mite kithuah khawmna khat ahi hi. Pawlpi pen Khazih in hah siangin a sian sak theih nadingin hong sih lawh hi. Gual zawhna tawh a hong pai kik ciangin, a vanglian pawlpi, a khang khanga a citak, Amaa sisan tawh a kilei, poina hemna nei lo a siangtho leh kawkbanna omlo in Amah mah kiang hong lam to ding hi ( Gen. 12:3; Acts 7:38; Eph. 4:11-15; 3:8-11; Matt. 28:19, 20; 16:13-20; 18:18; Eph. 2:19-22; 1:22, 23; 5:23-27; Col. 1:17, 18).

 

  

XIII. ABEI BANG LEH AMAA SUAN

  

Leitung bup pawlpi pen Khazih a um takpi mi khempeuh kipawlna ahih hangin upkhialhna a kizelh thang ninunung hun lai takin Pasian thupiakte leh Jesu ii upna a len kip dingin a bei bang’ pawlpi khat kisam’ khia hi. Hih a bei bang’ pawlpi in thu khen hun hong tun ding pulak in Khazih tung tawn in hotkhiatna tangkona pen Mangmuhna 14

sungah vantungmi thum in lim’ ciing hi; hih in vantunga thu khenna nasep tawh kituak in leitungah kisikkikna leh ki puah phatna piangsak hi. Thu um mi khat ciat pen letung buppi teci pabba-ah a kihel hamtang dingin sap a hi hi. (Rev.12:17;14:6-12;18:1-4; II Cor.5:10; Jude3:14; I Pet.1:16:19; II Pet.3:10-14; Rev.21:1-14).

 

   

XIV. ZEISU HANG’A KIPUM KHATNA

  

Pawlpi pen gamsim, pausim leh mihonsim pan a kisam khia thu um mi tampi kigawma pum khat ahi hi. Khazih hangin eite pen a thak piansak ih hi a, nam, ngeina, theihna gam kibatlohna te in ahi zongin, a sang leh aniam, a hau leh a zawng, pasal leh numei cihbang a kibatlohna te in ahi zongin eite kikal a hong kiphelkham sak thei ding hilo hi. Kha Siangtho khat hanga Amah tawh hitaleh, khat leh khat hitaleh, kikholh khawmna khatah a hong hen khawm Khazih sungah eite khempeuh a kibang ihih manin deidan na leh sit tuama omlo in eite in a kibang upna leh lametna ih nei a, mi khempeuh tungah a kikhat teci panna tawh ih tangko hi. Hih kipum khatna in eite Amaa tate bang a hong sang tawm’ thum gawm Pasian ki pum khatna ahi hi. (Rom. 12:4, 5; ICor. 12:12-14; Matt. 28:19-20; Ps.133:1; II Cor. 5:16-17; Acts 17:26, 27; Gal. 3:27, 29; Col. 3:10-15; Eph. 4:14-16; John 17:20-23).

 

  

XV. TUIPHUMNA

 

  Kituiphumna tawh eite in Jesus Khazih ii sihna leh thawhkikna thu ih upna ih pulak a, eite zong mawhna thu ah ih sihna leh a thaksuah nuntaakna tawh ih kalsuan nopna ih kilangsak hi. Hih bangin eite in Khazih pen Topa leh Honpa in ih sang aa, Amaa mi suakin Amaa pawlpi in eite hong sang hi. Kituiphumna pen Khazih tawh ih kipawl khawmna, ih mawhnate a hong ki maisakna leh Kha Siangtho ih san na lim ahi hi. Hih pen pumpi khempeuh tui sungah a tum siang a kiphum hi a, Jesus ih upna kipsakna leh mawhna pan kisikkik na kilatna khat ahi hi. Hih pen Lai Siangtho kammal te suang aa, lam lahna bangin a kizui hi aa, hong thu hilhna te ih san na ahi hi (Rom. 6:1-6; Col. 2:12, 13; Acts 16:30-33; 22:16; 3:36; Matt. 28:19, 20).

 

 

  

XVI. NEKKHAWM PAWI (TOPA NITAK-AN)

 

  Nekkhawm pawi ih cih in Jesus pumpi leh sisan lim ala pawi a kihelna hi aa, Amah ih Topa leh Honpa a ih upna lahna khat ahi hi. Hih nekkhawm bawlna sungah Amaa mite muding leh thakhauhsak dingin, Khazih om hi. Tua bangin ih nek ciangin, Topa’ hong sihna, a hong pai kik dongin lungdam taka, a pulak ih hi hi. Nekkhawm a ding kigin

kholhna ah ei mahmah ki ettel kikna, kisikkikna leh mawh pulakna kihel hi. A thak kisil siangna lahna ding Khazih banga ki niamkhiatna tawh khat leh khat na ki sepsak nopna lah nading, leh itna ah ih lung tangte a kituah khawm theihna dingin Topa in khe kisil sak na pawi hong pia hi. Nekkhawm bawlna pen thu um Khazihiante khempeuh a dingin zat theih ahi hi. (I Cor. 10:16, 17; 11:23-30; Matt. 26:17-30; Rev. 3:20; John 6:48-63; 13:1-17).

 

  

XVII. KHALAM SILPIAKTE LEH NASEPNATE

  

Pawlpi mimal ciatin pawlpi leh mibup ii hoih nading, a itna adim nasepna ah zat dingin Amaa pawlpi mi khempeuh tungah Pasian in Khalam silpiakte a khangkhang in pia hi. Amaa lungkim banga pawlpi mimal sim tungah a hawm khia Kha Siangtho gelna tawh a kipia ahih manin Pasian sehna nasep te a picin theih nading a pawlpi ii kisap sep theihnate leh nasepnate khempeuh tua Khalam silpiakte in guan hi. Lai Siangtho kammalte genna bangin hih Khalam silpiakte ah upna, damsakna, genkholhna, tangkona, hilhna, ukna, leptuahna, thuakzawhna, kipumpiak-a sepna, mite huhna leh hanthotna ah itna adim citna kihel hi. Pawlpi in a muhtheih nasepte ahi pawlpi kepna lam, thuhilh khiatna lam, sawltak nungzui batna lam leh lai hilh nasepna lama, a kisam phadiak nate ah pawlpi mite a kigin theih nading leh Pasian upna leh theihna ah kipum khatna khansuah theih nadingin pawl khatte pen Pasian’ sap khiat hi a, Kha Siangtho in tua nasepte a dingin a kisam Khalam silpiakte tawh amaute zem hi. A tuamtuam Pasian’ hehpihna thupha Khalam silpiakte pawlpi mite in a citak sumkem bangin azat khiat ciangin pawlpi pen a susia thei, a khial thuguipi (doctrine) ii huzapna panin kidal, kihu-a, Pasian kiang pan ahi khantohna tawh khangto in upna leh itna sungah kilam hi. (Rom. 12:4-8; I Cor. 12:9-11, 27, 28; Eph. 4:8, 11-16; Acts 6:1-7; I Tim. 3:1-13; I Pet. 4:10, 11).

  

 

XVIII. GENKHOLHTHEIHNA SILPIAK

  

Kha Siangtho silpiak te lak a khat in gen kholhna ahi hi. Hih piakkhong pen a omlai sun pawlpi a kilangsak thei ciaptehna khat hi a, Ellen G. White nasepna ah a kilang hi. Pasian sawltak khat ahih mah bangin Amaa lai gelhte in pawlpi a’ dingin lungmuanna lam lahna, hilhna leh puah phatna a pia, a kizom zom leh ukna vang a nei thuman thutak nak ahi hi. Tua te in Lai Siangtho pen thu hilhna leh pulakna khempeuh sittel nading dinmum (standard) ahih lam hong tel sawn sak hi. (Joel 2:28, 29; Acts 2:14-21; Heb. 1:1-3; Rev. 12:17; 19:10).

 

  

                                 XIX. PASIAN’ THUKHAM

 

 A lian Pasian Thukham guipite pen Thupiak Sawm sungah kiguang a, Khazih nuntaakna sungah etteh dingin kilak khia hi. Tuate in Pasian itna, deihna leh leimi sep zia ding leh kizopna te tawh kisai ngimna tupnate kilangsak a, a khang khangin mi khempeuh zuih ding ahi hi. Hih Thuguikhunte pen A mite tawh Pasian kiciamna ii bulpi hi a, Pasian thu khenna ah letsan dinmun (standard) ahi hi. Kha Siangtho nasepna tung tawnin tuate in mawhna kawk khia in, Honpa khat a kisap lam thei sak hi. Hot khiatna pen heh pihna bek hi a, sepna te tawh hi lo hi; ahi zongin hot khiatna gah in Thu Piakte zuih leh manna ahi hi. Hih thu manna in Khazihian gamtatna khangto sakin lungkimna piang sak a, Topa ih itna leh ih lawm leh ih gual te ih khualna a kilat na khat ahi hi. Upna ii thumanna in nuntaaknate khel theih nading Khazih vang liatna lak in Khazihian tangkona zong tha khauh sak hi. (Ex. 20:1-17; Ps. 40:7, 8; Matt. 22:36-40; Deut.28:1-14; Matt. 5:17-20; Heb. 8:8-10; John 15:7-10; Eph. 2:8-10; I John 5:3; Rom. 8:3, 4; Ps. 19:7-14).

 

  

XX. SABBATH (TAWLNGAK NI)

 

  Adik ahoih Piangsakpa in piansakna ni guk a cin khit, ani sagih ni tawlnga in, piansakna phawkna khatin mi khempeuh a’ dingin Sabbath (Tawlngakni) na phuan khia hi. A kikhel theilo Pasian Thukham thu piak lina in hih ni sagih Sabbath pen tawlngak biakpiakni leh Sabbath Topa ahi Jesus hilhna leh sepna tawh kituakin gup khiatna nasep ni in zangh a, tanh dingin hong ngen hi. Sabbath pen Pasian tawh hi taleh khat leh khat hitaleh a nuam kikholh khawm na khat ahi hi. Hih pen Khazih hanga tatkhiatna ih ngahna lim khat, siansuahna ih ngahna lim khat, Amaa tungah ih cihtakna limkhat leh Pasian gam sunga, tawntung mailam ih ciap kholhna khat ahi hi. Sabbath pen Amah leh mite kikal a a kizom den Pasian tawntung kiciamna lim khat ahi hi. Nitak khat pan nitak khat, nitum khat pan nitum khat hih a siangtho hunpha lungnuam taka ih tanhna in Pasian piansak leh tatkhiat nasepte pulak a gen khiatna khat ahi hi. (Gen. 2:1-3; Ex. 20:8-11; Luke 4:16; Isa. 56:5, 6; 58:13, 14; Matt. 12:1-12; Ex. 31:13-17; Eze. 20:12, 20; Deut. 5:123-15; Heb. 4:1-11; Lev. 23:32; Mark 1:32)

 

  

XXI. VANKEM HIHNA

 

  Eite pen Pasian van kemte ih hi a, hun leh hunpha sep theihna leh neih leh lam, leitung thupha leh leitung leinuai a piang nate a kem dingin Amah in eite hong ap hi. Tuate a kihoih zat nadingin eite in Amaa tungah tavuan ih nei hi. Amaa tung leh lawm leh gual tungah thuman nasep na, sawm a khat leh sumpi te Amaa thupha tangko na a zat dingin ih piak khiatna tung tawnin Pasian in Ameipa ahih lam ih kilangh sak hi. Vankem hihna pen Pasian in a hong piak ham phatna hi a, itna tawh zeek in huaiham na leh deihgawhna tungah gual zawhna ngah na ding a hong piak ahi hi. Van kempa in Amaa cih takna huhau in midangte tungah thupha a tun manin kipak hi. (Gen. 1:26-28; 2:15; I Chron.

 

 

29:14; Haggai 1:3-11; Mal. 3:8-12; I Cor. 9:9-14; Matt. 23:23; II Cor. 8:1-15; Rom. 15:26, 27)

 

 

  

XXII. KHRISTIAN NUNZIA

  

Vantung ii Thuguikhunte tawh kituak angaih sun, aseh leh a gamta midik ahi dingin sap ih hi hi. Kha Siangtho in ih Topa zia leh tong ih sungah hong guat theih nadingin ih nuntaakna ah Khazih bang siangthona, cidamna leh lungdamna a piangsak thei nate bek ih sem hi. Ih nop zonna leh gualnopna in a saang pen Khazih dinmun ii deihna leh hoihna ban ding cih nopna hi. Nam ngeina a kibatloh lam phawk kawmin a nem leh a dik lungsim hoihna taktak tawh a kituak dingin ih silh ih tente laihaw, laihawl leh ahi sinsen hi ding hi. Ih pumpite in Kha Siangtho tenna biakinnte ahih manin pil vang tak a kep ding cih zong ahi hi. A kicing tha sanna leh tawlngakna banah a hi thei tawp in a cidam huai peen nate ne a, Lai Siangtho Kammalte sunga, a siangtholo ante cia, a kawk khiat khempeuh ih tan ding ahi hi. Guih theih zute, zateep tuibukte leh a kilawmlo zatui zaha zatna in ih pumpi te susia thei ahih manin tuate ih tan ding ahi hi. Tuate kidekin dam siangna, lungdamna leh hoihna a hong deihsak Chirst lam lahna lamah ih ngaihsutnate leh ih pumpite a kha thei nasepnate bekah kihel ding ahi hi. (Rom. 12:1, 2; I John 2:6; Eph. 5:1-21; Lev. 11:1-47; III John 2)

 

  

 

XXIII. KITEENNA LEH INNKUAN

 

  Kiteenna pen Eden ah Pasian in et lawm tak in a phuh hi a, pasal leh numei kikal ah itna tawh kithuah khopna leh khan tawn pumkhat suahna ahi dingin Jesus in kip sak hi. Khazihian khat a dingin kitenna in Pasian tungah hitaleh angkawi tungah hi taleh kiciamna khat ahih manin, a kibang upna a nei khawm lawmtate kikal bek ah hih kiciamna bawl ding ahi hi. Ki -it tuak’na, kipah tawina, kizahtakkna leh kidonnate in hih kizopna a hen khawm khau zangte hi a, tua in Khazih leh A pawlpi kikal a a om ki-itna, sianthona, kithutuahna leh a kip den kizopna a len ding ahi hi. Kimakna tawh kisai in angkawmna hang longal in a ang kawi ma aa, adang a tenpih mi-in, nu leh pa mawhna a bawl ahi hi. Innkuan pawl khat a kizopnate ah deihzah a bang zo kei zongin Khazih tung a amau leh amau a ki-ap taktak nupa te in Kha Siangtho makaihna leh pawlpi khansuahna tung tawnin a ki-it kpum khatna tang tun veve ding hi. Pasian in innkuan sung thupha pia in lungsim pumpi khang cinna lamah innkuan sung khat leh khat ki huh diamdiam dingin hong deih hi. Nu leh pa in atate uh Topa it a, a thu mang dingin a pattah ding uh ahi hi. Amau nuntaakna leh kammal te tawh nu leh pa in Khazih pen itna adim, thuguikhun tawh ahi dingin a deih den Topa ahih lam tate tung ah hilh ding hi. Innkuan kithuhual semsemna in a kitangko, a tawpkhak lung damna thupha lakah khat ahi hi. (Gen. 2:18-25; Matt. 19:3-9; John 2:1-11; II Cor. 6:14; Eph. 5:21-33; Matt. 5:31, 32; Mark 10:11, 12; Luke 16:18; I Cor. 7:10, 11; Ex. 20:12; Eph. 6:1-4; Deut. 6:5-9; Prov. 22:6; Mal. 4:5, 6)..

 

  

XXIV. VAN BIAKBUK SUNGA ZEISU’ NASEPTE

  

Mihing bawl ahilo Topa phuh a man biakbuk vantung ah om hi. Nisim gangawh biakna khempeuh tang’ ding a tawntung a dingin singlamteh tungah kipumpiakna tawh khat vei hong sihna ii phattuamna pen thu um khempeuh tung a a tun theih nadingin, tua biakbuk sungah Khazih in eite tang ding nasem hi. Amah pen ih siampi lian pen hong suak aa van a a kah toh a kipan thumsak palai na sep kipan hi. Genkholhna hun ni 2300 a beina kum 1844 kum ciangin a nihna leh a tawp khak siansuah nasepna munah amah na lut hi. Tua in kisiansuahna ni aa taanglai Hebrew biakbuk sawpsiang lim a cing, mawhna khempeuh a tawpkhak paih khiatna ii khen khat ahi kantel thukhenna nasep ahi hi. Tua lim cing biakpiakna ah biakbuk pen biakpiakna gansi tawh kisawpsiang ahih hangin vantung nate pen a cing tak biakpiakna Jesus sisan tawh kisiang sak hi. Tua sittel thukhenna in misi te lak aa Khazih um a, a ihmu mite in Khazih hangin Amaa sa thawhkikna ah a kihel dingin a kilawm hi cih vanmite tungah a lah khiat banah Khazih tunga, a citak a nungta lai mite, Pasian thupiakte leh Jesus ii upna a len mite leh Amaa hang in tawntung gamsung ah kikhelna ngah dinga a kiging mite kitel sak hi. Hih thu khenna in Jesus a um mite hot khiatna a kipiak na ah Pasian thu tanna pho lak in Pasian tunga a citak dente in van gam luah ding hi cih zong pulak hi. Hih Khazih nasep zawh siangna in nihvei kum kikna ma a mihing a ding hehpihna kong khak a kikhakna hi ding hi. (Heb. 8:1-5; 4:14-16; 9:11-28; 10:19-22; 1:3; 2:16, 17; Dan. 7:9-27; 8:13, 14; 9:24-27; Num. 14:34; Eze. 4:6; Lev. 16; Rev. 14:6, 7; 20:12; 14:12; 22:12)

 

 

 

XXV. ZEISU NIHVEI HONG PAIKIKNA

 

Khazih nih vei a hong paina pen, pawlpi ii a manpha lametna leh lungdamna thu ii a nop cipen thukhupna ahi hi. Honpa hong pai ding pen a taktak A pumpi mahmah theih hiding a leitung bup huam kim ding hi. Amah hong paikik ciangin a dik misite hong thokik in, midik nungtalaite tawh kipahtawi khawm dinga, vantungah laktohna ngahin migilote ahih leh si ding hi. Gen kholhna khempeuh dektak a tangtun khit phialnate leh tulai leitung pianzia in Khazih hong paina ding nai law mahmah ta hi cih hong lak eite in hunbit in ih kigin denna ding hong ki hanthawn ahi hi. (Titus 2:13; Heb. 9:28; John 14:1-3; Acts 1:9-11; Matt. 24:14; Rev. 1:7; Matt. 24:43, 44; I These. 4:13-18; I Cor. 15:51-54; II Thes. 1:7-10; 2:8; Rev. 14:14-20; 19:11-21; Matt. 24; Mark 13: Luke 21; II Tim. 3:1-5; I Thes. 5:1-6).

 

  

XXVI. SIHNA LEH THAWHKIKNA

  

Mawhna thaman in sihna hi. Ahi zongin sih theih lohna a nei Pasian bek in Amaa tatsa te tungah tawntung nuntaakna pia ding hi. Tua ni mateng sihna pen mi khempeuh a dingin

khaw phawk lohna ahi hi. Ih nuntaakna ah Khazih hong kilat ciangin a thokik midikte leh ahing lai midikte kipah tawi ding a, Topa dawn dingin kilam to ding hi. Miginalo te thawh kikna, nih vei thawh kikna pen kum tul khat khit ciangin piang ding hi. (Rom. 6:23; I Tim. 6:15, 16; Eccl. 9:5, 6; Ps. 146:3, 4; John 11:11-14; Col. 3:4; I Cor. 15:51-54; I Thes. 4:13-17; John 5:28, 29; Rev. 20:1-10).

 

  

XXVII.         KUM TUL MANNA LEH MAWHNA BEINA


Kum tul khat manna i cih pen, a masa leh nih veina thawhkikna te kikal a vantungah Khazih leh ami siangtho te kumtulkhat a man huh teng ahi hi. Hih huh sungin a gilo misite thu ki khen dinga, leitungah a nungta a teng omlo in sia cip dinga, Satan leh a sawltak dawite in luah ding hi. Hih hun a bei ciangin a misiangtho te leh a khuapi siangtho tawh Khazih van pan in leitung ah kum suk ding hi. Tua huh lai tak in a gilo misite hong tho kik ding a, Satan leh a sawltak dawite in tua khuapi siangtho um cih ding hi. Ahi zongin Pasian kiangpan a hong pai meikuang pi in tua amau te khempeuh kang tumin leitung hal siang ding hi. Hih bangin lei leh van buppi (universe) pen mawhna leh mawhnei te pan tawntung suahtakna ki ngah sak ding hi. ( Rev. 20; I Cor. 6:2, 3; Jer. 4:23-26; Rev. 21:1-5; Mal. 4:1; Eze. 28:18, 19).

  

 

XXVIII. LEI THAK

 

Thutanna bek a om leithak ah Pasian in tatsate a’ ding tawntung inn nuam khat pia ding a, Amaa om na ah tawntung nuntaakna, itna, lungdamna leh siam sinna a ding ahoih a pha khawhuhm kim leh pan gel sak ding hi. Hih lai munah Pasian mahmah A mite tawh teng ding a thuak siatna leh sihna bei mang ding hi. Ki-king-kalh na lianpi bei siang ding a, mawhna om nawnlo ding hi. Nuntaakna a nei leh a neilo na khempeuh in Topa pen itna ahih zia pukal in Amah mang tawntung ding hi. Amen. (II Pet. 3:13; Isa. 35; 65:17-25; Matt. 5:5; Rev. 21:1-7; 22:1-5; 11:15).

 

Related Information